Bütçe, kullanım süresi, yakıt, masraf, bakım... Tüm bu konuları dikkate alarak sıfır ve ikinci el araçların artı ve eksilerini masaya yatırdık. Pandemi, hammadde maliyeti, çip krizi kaynaklı üretim sıkıntısı, artan kurlar ve talep... Neresinden bakarsanız bakın araç fiyatlarını yükselten bir bahane var. Fiyatlar son dönemde hızla artmışken geçen hafta yapılan ÖTV düzenlemesiyle 50 bin liraya varan indirimler sağlandı. Ancak buna rağmen sıfır araç fiyatlarını yüksek bulan ve üretimde yaşanan sıkıntı (stok sorunu) nedeniyle istediği aracı bayilerde bulamayanlar var. İkinci elciler de sıfır araçtaki düşük stoğu fırsata çevirip fiyat şişiriyor. Peki böyle bir ortamda nelere dikkat edilmeli? İkinci el ile sıfır arasında kalan nasıl bir hesap yapmalı? YILDA 8 MİLYONLUK SATIŞ Öncelikle ‘ikinci el’ önyargısını bir kenara bırakın. Çünkü Türkiye’de satılan sıfır araç sayısı 1 milyonu bulmazken ikinci el piyasada 8 milyona yakın araç alınıp satılıyor. Milyonlarca kişi ikinci el araç tercih ediyor. Çünkü ikinci elin belli şartlarda kendine göre avantajları var. Tercihte en etkili konu bütçe. Daha düşük bütçeyle aynı aracın düşük kilometreli, 3-4 yıllık olanını almak mümkün. Örneğin aynı marka ve model bir aracın 2018 modeli 270 bin liraya satılırken sıfır fiyatı 400 bin lirayı aşıyor. Bütçe sorunu yoksa sıfır tercih edilebilir. Çünkü artık sıfır alınan araçlar da çok değer yitirmiyor. Hatta alındığı an prim yapan araçlar var. ARTI VE EKSİLERİNE BAKIP KARARI SİZ VERİN Lastik ve akü gibi temel parçaların belli bir süre sonra değişmesi gerekir. 4 lastiğin fiyatı 3.000-4.000 lira arasında. İkinci el araçta bu maliyeti hesaba katın. Sıfır araçta ise 40-50 bin kilometre (2-3 yıl) lastik masrafı olmaz. İkinci el araçta iki yılda bir araç muayenesi yaptırılması zorunlu. Muayene ücreti egzoz emisyon ölçüm ücretiyle bu yıl sonuna kadar 463 lira. Sıfır araçta ise 3 yıl araç muayenesi gerekmiyor. Böylece para ve zaman kaybı olmuyor. Sıfır araçta tüm testler yapıldığından hata ve arıza riski çok azdır. Ancak ikinci elin geçmişi bilinmediğinden her an yeni bir masraf karşınıza çıkabilir. Bu yüzden servis geçmişi araştırılmalı. Sıfır araçların en az 3 yıl garantisi oluyor. Özellikle otomatik ve elektronik donanımı fazla olan araçlarda garanti önemli bir avantaj. Uzatılmış garanti yoksa 3 yaş üzeri alınacak ikinci el araçlarda olası arızalarda maliyet yüksek olabilir. Bu yüzden sıfır veya garantisi devam eden ve uzatılabilen ikinci el araç seçmekte fayda var. YÜKSEK KİLOMETRE YÜKSEK MASRAF Sıfır araçta 1 yıl veya 10-15 bin kilometreye kadar bakım masrafınız olmaz. İkinci eldeki araçların çoğu, bakım süresi gelen araçlardan oluşuyor. Bu da servis tarifesiyle en az 1.000-1.500 lira masraf anlamına geliyor. Araç 90-100 bin kilometrede ise bu sefer ağır bakımlarla servis ve parça (triger, debriyaj balatası gibi) maliyeti artabilir. Ekonomik ömrünü tamamlamak üzere olan bir ikinci el araç almak sürpriz maliyetler çıkarabilir. Olabildiğince düşük yaş ve düşük kilometre tercih edin. Sıfır veya ikinci el araç olsun, dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de yakıt konusudur. O nedenle sıfır fiyatına daha az yakıt tüketen dizel ikinci el araçları da seçenekler arasına ekleyin. Sıfır araçta iç-dış temizliği gerekmez. Ancak ikinci elde koltukları, paspasları, klima kanallarını temizletip dezenfekte ettirmek gerekir. Bu da 500-1.000 lira arasında masraf anlamına gelir. TUTULAN MARKA VE MODEL TERCİHİ ÖNEMLİ Bazı marka ve modeller ikinci elde dahi prim yaparken, bazılarının ikinci el fiyatı sıfır fiyatının oldukça altına inebiliyor. Piyasada her daim kabul gören marka ve modeli tercih edin. Bu modelleri öğrenmek için ‘ikinci elde en çok satılan araçlar’ yazıp Google’da aratmak yeterli. Sıfır ve ikinci el arasındaki fiyat farkı... En önemli hesap bu. Sıfıra, 30-40 bin lira fazla vermek yerine, temiz bir ikinci el alınırsa, bu 30-40 bin liralık farkla en az üç yıllık yakıt, bakım, zorunlu trafik sigortası, kasko ve muayene masrafı çıkmış olur. İkinci elde kullandırılan kredi faizleri biraz daha yüksektir. Sıfır araçta ise sıfır faizli kredili kampanyalar ve takas desteği olabiliyor. Bu nedenle eğer aracı peşin değil de krediyle alacaksanız aradaki maliyeti de ikinci el araç fiyatına eklemeniz gerekir. Yeni ehliyet alanların acemiliğini atana kadar ikinci el araç tercih etmesinde fayda var. Ayrıca sık sık (yılda bir) araç değiştirenler araç değer kaybından çok etkilenmemek için de ikinci el tercih edebilir. ÖN ARAŞTIRMA YAPIN LİSTE FİYATI YANILTIR İkinci el bir araç almadan önce mutlaka iyi bir araştırma yapın. İkinci el ilanlarının olduğu sitelere bakıp hemen pazarlığa girişmeyin. Piyasa fiyatının altında satılan ikinci el araçlar dolandırıcıların tuzağı olabilir, temkinli yaklaşın. Kurumsal firmalardan fiyat alın. Aracın ikinci el piyasasına yani ne kadar çabuk el değiştirdiğine bakın. Alacağınız aracın sıfırının fiyatını mutlaka pazarlık yaparak bayiden öğrenin. Liste fiyatları sizi yanıltır! Sıfır-ikinci el arasında yüzde 2-3 fiyat farkı varsa işi şansa bırakmadan sıfırını tercih edin. FIRSATÇILIK YAPILIYOR Normalde 320 bin liranın altındaki sıfır araçlarda yüzde 17’ye varan indirim sağlayan ÖTV düzenlemesiyle ikinci el fiyatlarının da düşmesi gerekiyor. Fakat ‘yeterli sıfır araç stoğu yok’ diye son günlerde ikinci elde fırsatçılık yapılıyor. Bu nedenle sıfırın üzerine çıkan fiyatlara rastlanabiliyor. Bu fırsatçıların dışında acil ihtiyaçtan dolayı olması gereken fiyatlara satış yapanlar da var, iyi araştırın. Ayrıca alternatif sıfır modellere bakın. Aceleniz yoksa ön sipariş vererek yeni aracın gelmesini bekleyin. Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde (MTV) 2018 öncesi ve sonrası farklı tarife uygulanıyor. O yüzden sıfır araçların MTV oranı 3 yaşın üzerindeki araçlardan daha yüksek. Örneğin; 4 yaşında ve motor silindir hacmi 1600 cc olan bir otomobil için bu yıl 1.372 lira MTV ödenirken, vergisiz fiyatı 99 bin liranın üzerindeki sıfır araçta MTV tutarı 2.197 lira. Her yıl artışlar bu tutar üzerinden olacağı için 2018 model öncesi ikinci elde MTV cazip. Bir de ikinci el alırken MTV taksit son ödeme tarihleri olan ocak ve temmuz aylarına dikkat edin. Haziranda araç alıp temmuzda MTV ödemek istemiyorsanız ince hesap yapın. NEREDEN VE NASIL ALINMALI? Birçok otomotiv firmasının ‘2’ diye tabir ettiği ikinci el araç satışı yapan departmanları var. Çoğu takasla gelen araçlar bu kurumsal firmaların garantisi altında. Sadece ikinci el ticareti yapan ve araca her anlamda garanti veren firmalar da var. Ancak kim ve hangi kurum olursa olsun, ikinci el aracı alırken mutlaka yetkili bir ekspere gösterip ekspertiz raporu alın.