Yılda 20 milyar içecek ambalajı atığının ortaya çıktığı Türkiye'de, bugün itibarıyla yeni bir dönem başlıyor. 'Ücretli poşet' uygulamasının ardından kağıt, plastik ve metal kullanılarak yapılan ambalajlar için de depozito sistemi devreye giriyor. Alışverişte aldığı ürünün fiyatına ek olarak bir depozito bedeli ödeyecek olan vatandaş, kullandığı ürünün ambalajını iade ettiğinde bu depozito bedelini geri alacak.
YILLIK 1 MİLYON TON İLAVE ATIK ÖNLENECEK
Yeni uygulamaya göre ürünlerini depozitolu satanlar, bir iade sistemi kuracak. Altyapı çalışmaları yakın zamanda tamamlanacak. Depozito İade Noktalarında, internet bağlantılı makinelerle hizmet verilecek. Uygulamada, atıkların çoğunu oluşturan ve günlük hayatta sık kullanılan meşrubat, su gibi içeceklerin ambalajlarının önemli yer tutacağı ifade ediliyor.
Depozito uygulamasıyla yıllık 1 milyon ton ilave atığın çevreye dağılmasının önüne geçilmesi bekleniyor. Bu yolla çevre korunurken, karbon emisyonunun 260 bin tondan fazla azaltılması planlanıyor. Atıkların çöp olmadan endüstrinin hammadde tedarikine destek sağlaması ve dönüşümde yeni istihdam kapıları açılması da öngörülürken, tüm aşamalarıyla ekonomiye yılda 4 milyar lira katkı sağlanması hedefleniyor.
GERİ KAZANIM ORANI İÇİN HEDEF YÜZDE 30
Şu ana kadar sadece Sıfır Atık uygulaması ile 24,2 milyon ton atık ekonomiye kazandırılırken, 3 milyon ton sera gazı salımı engellendi ve 265 milyon ağaç kesilmekten kurtarıldı. Sıfır Atık uygulaması öncesi yüzde 13 olan geri kazanım oranı ise yüzde 22,4'e çıkarıldı. Yapılan çalışmalar çerçevesinde 30 milyar liralık ekonomik kazanç sağlandı. Ayrıca, ülkedeki plastik poşet kullanımı yüzde 75 azaltılırken, poşet kaynaklı 354 bin ton plastik atığın oluşumu engellendi.
Devam eden ve yeni devreye girecek olan uygulamalarla atıkların geri kazanım oranının 2023'e kadar yüzde 30'a çıkarılması hedefleniyor.
İŞTE ADET BAŞINA DEPOZİTO (KURUŞ)
PLASTİK AMBALAJ
0,33 litreye kadar: 1,48
0,3301-0,75 litre arası: 2,8
0,7501-1,5 litre arası: 4,3
0,501 litre üzeri: 5,8
KOMPOZİT AMBALAJ
0,25 litreye kadar: 1,48
0,25-0,5 litre arası: 2,8
0,51 litre üzeri: 5,8
CAM AMBALAJ
0,25 litreye kadar: 1,48
0,2501-0,5 litre arası: 2,8
0,501-1 litre arası: 4,3
1,01-5 litre arası: 7
5,01 litre üzeri: 14,8
METAL AMBALAJ
İçecek ambalajları: 4,3
C. Fırat Aydoğmuş
Kaynak : Türkiye
